มู่หลาน คือ..สาวเติร์กไม่ใช่สาวจีน

มู่หลาน คือ..สาวเติร์กไม่ใช่สาวจีน

บทความโดย:  รศ.ดร. วินัย ดะห์ลัน ผู้อำนวยการศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

เวลานี้ภาพยนตร์สังกัดดิสนีย์เรื่อง “มู่หลาน” (Mulan) กำลังลงโรงอยู่ในบ้านเรา ลงทุนไปมากตั้ง 200 ล้านเหรียญสหรัฐทว่ามีแนวโน้มจะขาดทุนเพราะทำรายได้ทั่วโลกไม่ถึงเป้าเท่าที่ลงทุนไป แต่นั่นเป็นทั่วโลกที่อาจยกเว้นประเทศไทยที่ทำรายได้ถล่มทลายตั้งแต่วันแรกที่เข้าฉาย เอาเป็นว่ามู่หลานขายที่อื่นไม่ได้ไม่เป็นไร แต่กับคนไทย มู่หลานกลายเป็นนางเอกในดวงใจของคนไทยหลายคนรวมทั้งผมไปแล้ว

เวลานี้ผมกำลังเขียนเขียนเรื่องราวของ ชนชาวเติร์ก (Turk) อยู่ใน fb อย่าว่าตามกระแสมู่หลานเลย อยากจะบอกข้อเท็จจริงเรื่องหนึ่งที่บางคนฟังแล้วอาจจะแย้งเอาก็ได้ไม่เป็นไร ข้อเท็จจริงที่อยากจะบอกคือมู่หลานที่ว่ากันตามตำนานนั้นไม่ใช่สาวจีนแต่เป็นเติร์ก (Turk) ต่างหาก

มู่หลานมีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์หรือไม่ ไม่มีใครทราบ รู้เพียงว่าเรื่องราวของมู่หลานเป็นตำนานที่ปรากฏในรูปโคลงกลอนโบราณในยุค ราชวงศ์เว่ย (Wei dynasty) ของจีนช่วงศตวรรษที่ 4-6 เป็นราชวงศ์ของคนนอกที่เข้ามาปกครองแผ่นดินจีนทางตอนเหนือหลังยุคสามก๊ก ราชวงศ์นี้นับเป็นหนึ่งในราชวงศ์ที่ผู้ปกครองมิใช่คนจีนฮันแต่เป็นกลุ่มชนเผ่าเซียนเป่ย (Xianbei) ซึ่งเป็นสาขาหนึ่งของชน เซียงหนู (Xiongnu) รู้ๆกันอยู่ว่าเซียงหนูนั้นคือชนชาวเติร์กโบราณกลุ่มหนึ่ง โดยชนเผ่าเซียนเป่ยพูดภาษาเติร์กมิใช่ภาษาจีน

ปัญหาหนึ่งที่ทำให้ภาพยนตร์เรื่องมู่หลานไม่ประสบความสำเร็จด้านรายได้ในแผ่นดินจีน ไม่ใช่เพราะนางเอกของเรื่องคือ หลิวอี้เฟย พูดวิจารณ์กลุ่มประท้วงที่ฮ่องกงเพราะนั่นสอดคล้องกับนโยบายของรัฐบาลจีนปัจจุบันอยู่แล้ว แต่ว่ากันว่าเป็นเพราะภาพยนตร์ขาดความถูกต้องทางประวัติศาสตร์ไปค่อนข้างมาก ทั้งการแต่งกาย สภาพบ้านเมือง วัฒนธรรม อีกทั้งอาจเป็นไปได้ด้วยว่าคนจีนแผ่นดินใหญ่ไม่ได้มีความรู้สึกร่วมว่ามู่หลานเป็นวีรสตรีของชนชาติตนเช่นที่ทางดิสนีย์พยายามยัดเยียดให้ มู่หลานที่เนื้อหาในภาพยนตร์แสดงความจงรักภักดีต่อราชวงศ์จีนนั้นอันที่จริงคือราชวงศ์เว่ยที่เป็นเติร์กชนชาติเดียวกับมู่หลานต่างหาก

มู่หลาน ในภาพยนตร์มีชื่อจริงว่า “ฮวามู่หลาน” ตระกูลหรือแซ่ “ฮวาหรือฮัว” นั้นไม่ใช่จีน แต่เป็นเติร์ก มีตัวตนจริงหรือไม่อย่าไปซีเรียสเลย บุคคลในตำนานไม่ว่าจะเป็นชาติไหนๆจำนวนไม่น้อย มีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์เสียที่ไหน เป็นเพียงเรื่องราวในตำนานที่ถูกต่อเติมตกแต่งให้น่าสนใจเท่านั้น ภาพยนตร์เรื่องมู่หลานหากผู้สร้างเป็นคนตุรกี ผูกเรื่องราวความเป็นชนชาติเติร์กที่เคยเข้ามาปกครองจีน นำออกฉายทาง Netflix ภาพยนตร์อาจจะโด่งดังไปอีกแบบหนึ่งก็ได้ใครจะไปรู้ ใครอยากได้รายละเอียดมากขึ้นว่าฮวามู่หลานเป็นสาวเติร์กหรือสาวจีนลองไปค้นในกูเกิลดูก็คงทราบ